Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΦΕΤΕΙΝΗ ΜΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (OUR FREE HOLY FRIDAY)

Σήμερα μετά από δύο χρόνια καραντίνας είμαστε επιτέλους ελεύθεροι να επιτελέσουμε άφοβα τα θρησκευτικά μας καθήκοντας , λαμβάνωντας βέβαια τα κατάλληλα μέτρα. 

Αναλογίστηκα τις Μεγάλες Παρασκευές των παιδικών μου χρόνων και συγκρίνω πόσο διαφορετικά γιόρταζαν το Πάσχα και τις ιερές του ακολουθίες οι προηγούμενες γενεές.

Οι άνθρωποι τότε κατεχόμενοι από βαθειά πίστη & ευλάβεια αντιμετώπιζαν τη Σταύρωση του Θεανθρώπου σαν το Θάνατο δικού του προσώπου. Από το βράδυ της Μεγ, Πέμπτης που έβγαινε οι Σταύρωση μέχρι την Περιφορά των επιταφίων το βράδυ της Μεγ. Παρασκευής, καμιά νοικοκυρά δεν έκανε  δουλειές, δεν σκούπιζε ,δεν μαγείρευε, δεν έστρωνε τραπέζι, ακριβώς ότι γίνεται στην τελετουργία θανάτου  δικού μας ανθρώπου. 

Τότε τους επιταφίους δεν τους στολίζανε όπως σήμερα τα ανθοπωλεία, αλλά ομάδα από γυναίκες & νέα κορίτσια της κάθε ενορίας με άνθη που προσέφεραν οι πιστοί από τις αυλές τους. Το στόλισμα γινόταν τη νύχτα μετά το τέλος της ακολουθίας της Μεγ. Πέμπτης ψάλλοντας εγκώμια & ξενυχτώντας το Χριστό όπως γινόταν με τον κάθε νεκρό. Επίσης θυμάμαι πως περνούσε δημοσιογράφος από κάθε ενορία & έγραφε τα ονόματα των γυναικών που επιμελούνταν το στολισμό των επιταφίων &δημοσιευότανε στα φύλλα εφημερίδων της επομένης μέρας & ήταν μια ηθική ανταμοιβή για όλες αυτές!!!!!!!!!!

 Πρώτα πρωί- πρωί περνούσαν τα αγόρια στα σπίτια & τραγουδούσαν τα θλιβερά κάλαντα της Μεγ. Παρασκευής "Σήμερα μαύρος ουρανός....." όπως ακούγονται εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=3IfhG86cCb8.

 Όλοι πήγαιναν πρωί & βράδυ & παρακολουθούσαν όλες τις ακολουθίες & ήταν ιδιαίτερη χαρά για τα παιδιά να προσκυνήσουν & να περάσουν κάτω από τον επιτάφιο.  (Υπήρχε δε και η δοξασία πως έπρεπε να προσκυνήσουμε μονό αριθμό επιταφίων δηλ. ένα ,τρία ή πέντε!!!!!!!!!!!!). Επίσης κάτι που το συνηθίζουμε ακόμη παίρναμε ένα λουλούδι από τον Επιτάφιο να το τοποθετήσουμε στο εικονοστάσι του σπιτιού μας ως φυλαχτό.

Επίσης όσοι είχαν πρόσφατα θαμμένους νεκρούς επισκέπτονταν τους τάφους των όπου εναπέθεταν άνθινα στεφάνια.

Τα έθμα αυτά βέβαια με το πέρασμα των χρόνων έχουν ατονήσει, χωρίς όμως ν΄αλλάζει ο αρχικός πυρήνας τους!

Today, after two years of quarantine, we are finally free to perform our religious duties without fear, taking of course the appropriate measures.

I pondered the Good Fridays of my childhood and compare how differently previous generations celebrated Easter and its sacred services.

The people then possessed by deep faith & reverence treated the Crucifixion of the Godman as the Death of his own person. From the night of Meg, Thursday when the Crucifixion came out until the procession of the epitaphs on the night of Good Friday, no housewife did any work, did not sweep, did not cook, did not set the table, exactly what is done in the ritual of death of our man.

At that time the epitaphs were not decorated like the flower shops today, but a group of women & young girls of each parish with flowers offered by the faithful from their courtyards. The adornment took place at night after the end of the Great Thursday sequence, chanting praises & spending the night with Christ as was done with every dead person. I also remember that a journalist passed by each parish & wrote the names of the women who were in charge of the decoration of the epitaphs & was published in the newspapers of the next day & it was a moral reward for all of them !!!!!!!!!!

First morning, the boys passed by the houses & sang the sad carols of Good Friday "Today black sky ....." as heard here: https://www.youtube.com/watch?v=3IfhG86cCb8. Everyone went morning & evening & watched all the services & it was a great pleasure for the children to worship & go under the epitaph. (There was also the belief that we had to worship only a number of epitaphs, ie one, three or five !!!!!!!!!!!!)

 Also something we are still used to, we would take a flower from the Epitaph to place on the iconostasis of our house as an amulet.

Also those who had recently buried the dead visited their graves where wreaths of flowers were laid.

Of course, these customs have faded over the years, but their original core has not changed!